ΡΟΗ 24/7:

Οσα πρέπει να γνωρίζουμε σχετικά με το PSA


Τι είναι το PSA;

Το PSA ή Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο, όπως λέγεται στα ελληνικά, είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται στον προστάτη αδένα και μπορεί να ανιχνευθεί και να μετρηθεί στο αίμα του ανθρώπου. Εκκρίνεται σε χαμηλά επίπεδα από τον φυσιολογικό προστάτη, ενώ η τιμή του αυξάνεται σε διάφορες καλοήθεις διαταραχές του προστάτη και κυρίως στον καρκίνο του προστάτη. Η μέτρηση του PSA μπορεί να συμβάλει στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη και να πραγματικά να σώσει τη ζωή κάποιων ανδρών στους οποίους ο καρκίνος έχει επιθετική συμπεριφορά. Πάντοτε το PSA πρέπει να αξιολογείται σε συνδυασμό και με άλλα στοιχεία, όπως η κλινική εξέταση και ο υπερηχογραφικός έλεγχος.

Όσο χαμηλότερο είναι το PSA τόσο το καλύτερο

Τα χαμηλά επίπεδα PSA (κάτω από 4 ng/ml) αποτελούν ισχυρή ένδειξη ότι ένας άνδρας δεν πάσχει από καρκίνο του προστάτη. Τιμές PSA πάνω από αυτό το όριο (λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη και την ηλικία του ατόμου, καθώς το PSA αυξάνει σε μεγαλύτερες ηλικίες) μπορεί να υποδηλώνουν την παρουσία καρκίνου και απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν το PSA, επομένως μια μεμονωμένη μέτρηση δεν είναι αρκετή για να θέσει τη διάγνωση καρκίνου, ακόμη κι αν τα επίπεδα είναι υψηλά. Σε αυτήν την περίπτωση ο θεράπων Ιατρός μπορεί να συστήσει επιπλέον εξετάσεις, όπως λόγου χάρη βιοψία του προστάτη, για να αποκλείσει την πιθανότητα καρκίνου.

«Ψευδώς θετικές» τιμές είναι πιθανές

Διάφορες καλοήθεις αιτίες, όπως το οίδημα του προστάτη λόγω φλεγμονής, ένας τραυματισμός στην περιοχή του περινέου και η πρόσφατη εκσπερμάτιση αποτελούν αιτίες αύξησης του PSA. Επίσης, η υπερπλασία του προστάτη, μια πολύ συχνή κατάσταση σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, αυξάνει τα επίπεδα του PSA. Συχνά σε υπόνοια φλεγμονής, ο θεράπων Ιατρός προχωρά σε θεραπεία και ελέγχει εκ νέου το PSA, για να διαπιστώσει αν η τιμή του έχει ελαττωθεί.

Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου πρέπει να συνεκτιμώνται

Αν η τιμή του PSA είναι υψηλή πρέπει να αξιολογούνται και ορισμένα επιπρόσθετα στοιχεία, όπως η ηλικία (ο κίνδυνος καρκίνου αυξάνεται με την ηλικία) και το οικογενειακό ιστορικό (άνδρες με συγγενείς πάσχοντες από καρκίνο του προστάτη έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν και οι ίδιοι). Αν ο κίνδυνος νόσησης από καρκίνο του προστάτη δεν είναι υψηλός και εφόσον η κλινική εξέταση και ο υπέρηχος δεν είναι επιβαρυντικοί, τότε το πιθανότερο είναι η μέτρηση του PSA να επαναληφθεί σε λίγους μήνες, πριν προχωρήσει κανείς σε επεμβατικές εξετάσεις όπως η βιοψία.

Οι περισσότερες βιοψίες είναι αρνητικές για καρκίνο του προστάτη

Μεγάλες έρευνες, με χιλιάδες συμμετέχοντες, έδειξαν ότι περίπου στο 75% των βιοψιών σε άνδρες με αυξημένο PSA, δεν υπήρχε καρκίνος στον προστάτη. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την αξία που έχει η εκτίμηση όλων των διαθέσιμων διαγνωστικών μέσων πριν προχωρήσει κανείς σε μια εξέταση όπως η βιοψία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η βιοψία του προστάτη είναι μια εξειδικευμένη, επεμβατική και ακριβή εξέταση, που γεμίζει με άγχος τον εξεταζόμενο και τον εκθέτει σε κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών.

Οι ειδικοί δεν συμφωνούν σε ποια ηλικία πρέπει να ξεκινά ένας άνδρας τη μέτρηση του PSA

Ορισμένοι επιστήμονες προτείνουν τη μέτρηση του PSA όταν εμφανιστούν συμπτώματα από το ουροποιητικό (νυκτερινή συχνουρία, δυσκολία στην ούρηση κλπ.). Άλλοι πιστεύουν ότι αν περιμένουμε τόσο πολύ τότε για κάποιους άνδρες ίσως να είναι αργά. Η Ελληνική Ουρολογική Εταιρία (σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρία) συνιστά την πρώτη μέτρηση στην ηλικία των 50 (και για όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου στον προστάτη στην ηλικία των 45), ενώ πρέπει να ελέγχονται και οι άνδρες που σε προηγούμενο έλεγχο είχαν τιμή PSA πάνω από 1 ng/ml στην ηλικία των 40. Οι διαφωνίες στην επιστημονική κοινότητα υποδεικνύουν ότι το PSA δεν είναι ιδανικός δείκτης για τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, όμως προς το παρόν δεν υπάρχει άλλη εξέταση που να το υποκαθιστά.

Υγιείς άνδρες άνω των 75 ετών μπορούν να σταματήσουν να μετρούν τακτικά το PSA

Οι οδηγίες υποστηρίζουν ότι οι άνδρες που έχουν φτάσει τα 75 έτη, χωρίς να έχουν ευρήματα από την κλινική εξέταση και συμπτώματα από το ουροποιητικό σύστημα, και οι οποίοι έχουν φυσιολογική τιμή PSA για την ηλικία τους, μπορούν να σταματήσουν να το μετράνε. Γενικά είναι παραδεκτό ότι η μέτρηση του PSA συστήνεται σε άτομα με προσδόκιμο επιβίωσης πάνω από 10 έτη.

Ο ρυθμός αύξησης του PSA είναι σημαντικός

Ο θεράπων Ιατρός μπορεί να εκτιμήσει το ρυθμό με τον οποίο αυξάνεται το PSA σε διαδοχικές μετρήσεις και εφόσον είναι απαραίτητο να προτείνει περαιτέρω έλεγχο για τη διάγνωση καρκίνου του προστάτη. Συνεπώς, η αύξηση του PSA δεν είναι απαραίτητα ανησυχητική, αν δεν ξεπερνά ορισμένα όρια.

Είναι λοιπόν φανερό ότι ο έλεγχος του PSA πρέπει να γίνεται μετά από κατάλληλη επικοινωνία και καθοδήγηση από το γιατρό σας. Αυτός μπορεί να καθορίσει την ηλικία έναρξης και τα μεσοδιαστήματα των ελέγχων, να αξιολογήσει τα επίπεδα του PSA, ανάλογα με την ηλικία, το ιστορικό και την κλινική εικόνα και να συντονίσει τον περαιτέρω έλεγχο όποτε είναι απαραίτητος.

https://www.health.com

https://www.mayoclinic.org

https://www.medicinenet.com

Τελευταία τροποποίηση στιςΔευτέρα, 17 Σεπτεμβρίου 2018 21:47
επιστροφή στην κορυφή