ΡΟΗ 24/7:

"Πρωταθλήτρια" στις εξαγωγές η Κεντρική Μακεδονία

SYNTYPOY SEBE FEBR21

"Χαρτογράφηση" της περιόδου 2015-2019 από τον ΣΕΒΕ

Τη μεγαλύτερη αύξηση εξαγωγών, μεταξύ των 13 ελληνικών περιφερειών, κατέγραψε το 2018-2019 η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με αποτέλεσμα να αναρριχηθεί στη δεύτερη θέση της σχετικής λίστας με πρώτη την Αττική, ξεπερνώντας την Πελοπόννησο.

Η Κεντρική Μακεδονία, από όπου προέρχεται το ένα τρίτο των ελληνικών εξαγωγών τροφίμων κι όπου παράγεται περίπου το 80% του ελληνικού αγελαδινού γάλακτος, κατέγραψε αύξηση διεθνών πωλήσεων κατά 7,6%, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης "Χαρτογράφηση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας ανά Περιφέρεια και Περιφερειακή Ενότητα", για το διάστημα 2015-2019, που διενήργησε το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών & Σπουδών (ΙΕΕΣ) του Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ).

Η έρευνα, την οποία παρουσίασαν σήμερα διαδικτυακά ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Γεώργιος Κωνσταντόπουλος και ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος, Παναγιώτης Χασάπης, ανέδειξε ακόμα ισχυρές πιέσεις στο εξαγωγικό εμπόριο της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και σημαντικές ανισότητες τόσο μεταξύ των περιφερειών, όσο και εντός της ίδιας περιφέρειας: για παράδειγμα, στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, η Καβάλα έχει διπλάσιες εξαγωγές από την Ξάνθη, η οποία έχει διπλάσιες εξαγωγές από τη Ροδόπη, η οποία έχει διπλάσιες εξαγωγές από τον Έβρο.

Το μεγαλύτερο μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές -53,4%- διατήρησε και το 2019 η Περιφέρεια Αττικής. Οι εξαγωγές της αυξήθηκαν κατά 5,9%, στα 17,8 δισ το 2019, αλλά αντίστοιχη πορεία είχαν και οι εισαγωγές (37,4 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 4,8%), με αποτέλεσμα η Περιφέρεια να εισφέρει στο συνολικό έλλειμμα της χώρας (21,98 δισ. ευρώ) με 19,5 δισ. το 2019.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε κατά την παρουσίαση στις περιφέρειες της Δυτικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, στις οποίες -όπως επισήμαναν οι δύο ομιλητές- πρέπει να επικεντρωθεί σε σημαντικό βαθμό η εξαγωγική στρατηγική του ελληνικού κράτους.

Αναλυτικότερα, έντονη ανησυχία προκύπτει από την εξαγωγική επίδοση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, οι εξαγωγές της οποίας μειώθηκαν για δεύτερο συνεχόμενο έτος και ανήλθαν σε 309,4 εκατ. ευρώ το 2019. Η κλωστοϋφαντουργία και ένδυση -στον οποίο συμπεριλαμβάνεται η γούνα- αποτελεί τον σημαντικότερο κλάδο σε ποσοστό 57,2%, ωστόσο οι εξαγωγές του κλάδου μειώθηκαν κατά 14,1% στο διάστημα 2018-2019.

Αναφερόμενος στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ) της Περιφέρειας, ο δρ. Κωνσταντόπουλος επισήμανε ότι ο κλάδος της γούνας χρειάζεται να ενισχυθεί, με την επιστροφή στην Περιφέρεια της παθητικής τελειοποίησης της γούνας, που σήμερα γίνεται σε έναν βαθμό στην Αλβανία, από όπου τα τελικά προϊόντα εξάγονται στις αγορές: "Η παθητική τελειοποίηση, η ενεργητική τελειοποίηση και η εξαγωγή πρέπει να γίνεται στη δυτική Μακεδονία, ώστε όλη η προστιθέμενη αξία να μένει στη χώρα μας. Σήμερα η γούνα αποτελεί κλασικό παράδειγμα του πώς κάποιες χώρες μπορούν να βελτιώσουν τα δικά τους οικονομικά, χάρη στα δικά μας μειονεκτήματα και παθογένειες" υποστήριξε.

Ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ επισήμανε ακόμα ότι στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης προκαλεί ανησυχία στη διοίκηση του συνδέσμου ότι μεγάλες εκτάσεις γης, ιδίως στους νομούς Κοζάνης και Φλώρινας, δεσμεύονται για εγκατάσταση μονάδων φωτοβολταϊκών και άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες θα δημιουργήσουν μεν πλούτο, αλλά ελάχιστες θέσεις εργασίας, ενώ την ίδια στιγμή στερούν γη από την αγροτική παραγωγή.

Αντίστοιχα, πτωτική πορεία ακολούθησε και η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με τις εξαγωγές να μειώνονται κατά 3,6% και να διαμορφώνονται σε 868,6 εκατ. το 2019, ενώ η σημαντική αύξηση των εισαγωγών κατά 4,5% διεύρυνε το εμπορικό έλλειμμα της περιφέρειας κατά 19,7%. Παρά τα προβλήματα ωστόσο και ενώ οι αριθμοί είναι κατά τον δρα Κωνσταντόπουλο αμείλικτοι, στην περιφέρεια υπάρχουν και θετικές εξελίξεις, που σχετίζονται μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη των λιμένων της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας, τα γεωθερμικά πεδία κ.ά.

Στο μεταξύ, για τέταρτο συνεχόμενο έτος αυξήθηκαν οι εξαγωγές της Περιφέρειας Ηπείρου, με "ναυαρχίδα" τα τρόφιμα και ιδίως τα γαλακτοκομικά. Οι εξαγωγές της Περιφέρειας αυξήθηκαν κατά 5,9% και διαμορφώθηκαν σε 324,9 εκατ. ευρώ το 2019, ενώ συνδυαστικά με τη μείωση των εισαγωγών κατά 8,7%, το εμπορικό πλεόνασμά της εκτινάχθηκε κατά 344%.

Ιδιαίτερα θετική κρίνεται κι η εικόνα των εμπορευματικών συναλλαγών της Περιφέρειας Θεσσαλίας, που το 2019 αύξησε κατά 4,7% τις εξαγωγές της, με αποτέλεσμα αυτές να φτάσουν στο 1,4 δισ. ευρώ το 2019, με ώθηση και σε αυτή την περίπτωση από τον αγροδιατροφικό τομέα (τρόφιμα: 48,5% των συνολικών εξαγωγών της) και παρουσιάζει επίσης εμπορικό πλεόνασμα, αυξημένο κατά 10,8%.

Καθοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές των περιφερειών Στερεάς Ελλάδας (-15,5%, στο 1,2 δισ. Ευρώ το 2019), Πελοποννήσου (-13,8%, με αποτέλεσμα να βρεθεί στην τρίτη θέση της λίστας, από τη δεύτερη που κατείχε μέχρι πρότινος), Κρήτης (από 679,8 εκατ. ευρώ το 2018, οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν σε 633,2 εκατ. το 2019, παρά τη θετική τους πορεία στο διάστημα 2016-2018), Δυτικής Ελλάδας (-2,7%, στα 549,5 εκατ.), Νοτίου Αιγαίου (ξεπέρασε την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, ωστόσο η εξαγωγική της επίδοση κρίνεται αναιμική, αφού οι εξαγωγές υποχώρησαν ελαφρώς, στα 211,4 εκατ. το 2019, με τα πετρελαιοειδή να αποτελούν τον σημαντικότερο εξαγωγικό κλάδο, σε ποσοστό 71,3%), Βορείου Αιγαίου (-3,7%, στα 186,3 εκατ. το 2019) και Ιονίου (η περιφέρεια παρουσιάζει έντονη εξάρτηση από τα πετρελαιοειδή, τα οποία αποτελούν το 67,2% των εξαγωγών της. Συνολικά, οι εξαγωγές της περιφέρειας μειώθηκαν κατά 17,4%, στα 95,7 εκατ. ευρώ).

«Σχετικά θετικές» είναι οι πρώτες ενδείξεις για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών το 2021, όπως επισήμανε ο κ. Κωνσταντόπουλος, σύμφωνα με τον οποίο, όπως κερδήθηκε το «στοίχημα» του εξαιρετικά δύσκολου -λόγω πανδημίας- 2020, έτσι αναμένεται να γίνει και τη φετινή χρονιά.

Όπως είπε, παρότι οι αστάθμητοι παράγοντες για το 2021 είναι πολλοί και η πορεία των ελληνικών εξαγωγών είναι δυστυχώς εξαρτημένη από τη διεθνή τάση, ωστόσο η εξαγωγική πορεία της Ελλάδας αναμένεται να είναι και φέτος αρκετά καλή.

«Θέλω να πιστεύω ότι όπως κερδίσαμε το στοίχημα του 2020, που -αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή- είχαμε έστω αναιμική αύξηση εξαγωγών, με πρωτοπόρους τους κλάδους των τροφίμων και των χημικών και τελικά τα πήγαμε αρκετά καλά, έτσι προβλέπεται να πάμε και το 2021», υπογράμμισε ο δρ Κωνσταντόπουλος.

Πρόσθεσε ότι, βάσει των καθημερινών αναλύσεων που κάνει ο ΣΕΒΕ, της παρακολούθησης του ανταγωνισμού και της συνεργασίας με τα κατά τόπους γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) των ελληνικών πρεσβειών, τα ελληνικά τρόφιμα κυρίως, αλλά και άλλα προϊόντα, κερδίζουν διαρκώς έδαφος, εκτοπίζοντας προϊόντα άλλων χωρών.

Πρόσθεσε πως, κατά το 2020, η πανδημία οδήγησε σε ελεύθερη πτώση τον κλάδο ΗΟRECA (ξενοδοχεία-εστιατόρια-catering), αλλά η αρνητική αυτή εξέλιξη αντισταθμίστηκε σε έναν βαθμό από την αυξημένη διοχέτευση τροφίμων στο λιανεμπόριο, με τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις να επιδεικνύουν ταχύτατα αντανακλαστικά: «κατόρθωσαν να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση στο retail, να παρουσιάσουν μικρότερες, πιο ελκυστικές και δυναμικές συσκευασίες και γενικά έδειξαν μεγάλη προσαρμοστική ικανότητα».

Τα κόστη «πίσω από την κουρτίνα»

Σημείωσε ωστόσο πως η ελληνική βιομηχανία επιβαρύνθηκε και επιβαρύνεται στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης με πολλά επιπλέον κόστη, που συχνά «μένουν πίσω από την κουρτίνα»: «ουδείς καλύπτει τα εβδομαδιαία έξοδα μιας βιομηχανίας, που ελέγχει διαρκώς το προσωπικό της για τον νέο κορωνοϊό και μπορεί να κάνει 500 μοριακά tests την εβδομάδα, συν όλα τα πρόσθετα υγειονομικά μέτρα που παίρνει για την προστασία των εργαζομένων και την ασφάλεια των προϊόντων της.

Ή τις βιομηχανίες που χρειάστηκε να κλείσουν τα εργοστάσιά τους για μία, δύο ή περισσότερες εβδομάδες λόγω υγειονομικής κρίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα σε περίοδο συγκομιδής προϊόντων και τελικής τυποποίησής τους. Οι βιομηχανίες επιβαρύνονται 100% με αυτό το κόστος. Κάποια στιγμή πρέπει να δει η Πολιτεία ότι το κόστος πρέπει να καλυφθεί εν μέρει. Ή να δει το θέμα με τις αναγκαστικές άδειες ατόμων στο προσωπικό των βιομηχανιών αυτών, με τις οποίες επιβαρύνεται σε πολύ μεγάλο ποσοστό η παραγωγική μονάδα, η βιομηχανία και ο εξαγωγέας».

Ο δρ Κωνσταντόπουλος πρόσθεσε ότι «και οι Έλληνες μεταφορείς περνάνε Γολγοθά, με τεράστια προβλήματα, καθυστερήσεις και επιβαρύνσεις. Ξέρετε πόσο έχει ανέβει η τιμή ενός κοντέινερ τις τελευταίες εβδομάδες; Αυτό το έξτρα κόστος μπορούμε να το μετακυλήσουμε στα διεθνή σούπερ μάρκετ ή τελικά καταλήγει να το επωμίζεται ο Έλληνας εξαγωγέας;», διερωτήθηκε.

Όσον αφορά τις εμπορικές σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία, ο κ. Κωνσταντόπουλος σημείωσε ότι ο ρόλος των εξαγωγέων είναι να χτίζουν γέφυρες εξωστρέφειας και φιλίας μεταξύ των χωρών: «το εμπόριο, η οικονομική διπλωματία και οι εξαγωγές είναι πάντα ο καλύτερος σύμμαχος και γέφυρα μεταξύ δύο χωρών (...) Δημιουργήσαμε το κλίμα ώστε τα ελληνικά προϊόντα να έχουν καλύτερη παρουσία στην τουρκική αγορά κι αυτή την προσπάθεια θα την εντατικοποιήσουμε».

Παράλληλα, ο ΣΕΒΕ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις γύρω από το BREΧΙΤ, με στόχο -όπως είπε ο κ. Κωνσταντόπουλος- να εντοπιστούν οι ευκαιρίες που δυνητικά παρουσιάζει η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ για τις ελληνικές επιχειρήσεις, «βλέποντας το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο».

επιστροφή στην κορυφή