Από τα παλαιά στα Νέα… Μουδανιά

Νέα Μουδανιά, μια κωμόπολη, η μεγαλύτερη, του Νομού Χαλκιδικής, η οποία ανήκει στο Δήμο Νέας Προποντίδας. Ένας τόπος προσφύγων. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, Έλληνες που κατοικούσαν στα παράλια της Μικράς Ασίας, διωγμένοι από τις πατρογονικές τους εστίες, έπλευσαν στα δυτικά παράλια της Χαλκιδικής και αποβιβάστηκαν στο Καργί Λιμάνι, που σημαίνει απάνεμο λιμάνι.
Το 1924, 200 περίπου οικογένειες από Μουδανιά, Κουρί, Ελιγμούς, Πελαδάρι, Συγή, Καλόλιμνο, Μπάλια, έγιναν οι πρώτοι κάτοικοι των Νέων Μουδανιών. Μέχρι το 1925, ο οικισμός συνέχισε να ονομάζεται Καργί Λιμάνι, ωστόσο αργότερα άλλαξε, ως φόρος τιμής στα Μουδανιά της Μικράς Ασίας. Αυτόν τον τόπο έκαναν πατρίδα τους οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες και τον ονόμασαν Νέα Μουδανιά. Για να μην ξεχνούν τις ρίζες τους.

Αναμνήσεις από τα χρόνια που πέρασαν…

Μαζί τους έφεραν τον πολιτισμό τους, τα κειμήλιά τους, αλλά και τα ήθη και έθιμά τους, κάποια τα από τα οποία διατηρούνται ως σήμερα.

Η εικόνα της Παναγίας Κορυφινής ή Καλολιμνιώτισσας μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες στη νέα τους πατρίδα. Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου και αποτελεί την τοπική αργία για τα Νέα Μουδανιά. Η πρώτη μικρή εκκλησία της Παναγίας κτίστηκε με χρήματα των Καλολιμνιωτών, στο λόφο που πήρε και το όνομα της, τον λόφο της Παναγίας Κορυφινής.

Ένα έθιμο, το οποίο χάθηκε στο πέρασμα του χρόνου, ήταν ότι στήνονταν στο προαύλιο της εκκλησίας μια μεγάλη εξέδρα όπου έψελνε ο παπάς και γυναίκες που είχαν κάνει τάμα, ανέβαιναν μια μια στην εξέδρα, κάθονταν στο πάτωμα και έπαιρναν την εικόνα στην αγκαλιά τους με μεγάλη συγκίνηση και ευλογία.
Σταδιακά, στη δεκαετία του ‘50 άρχισαν οι χοροεσπερίδες, οι γιορτές, οι εκδηλώσεις καθώς και πολιτιστικές δραστηριότητες.
Αξέχαστες χοροεσπερίδες με μεγάλους χορούς του Π.Ο.Μ. και της Φιλοπτώχου, που διοργανώνονταν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και έδιναν όλοι το παρόν, καθώς δεν έλειπε ούτε ένας Μουδανιώτης. Μάλιστα, την τελευταία εβδομάδα της Αποκριάς οι παρέες ντύνονταν καρναβάλια και πήγαιναν στα σπίτια τραγουδώντας αποκριάτικα τραγούδια από τις χαμένες πατρίδες.
Έχοντας το παράδειγμα της προηγούμενης γενιάς και με τα πιστεύω των πατεράδων τους, συγκεντρώνοντας χρήματα από δωρεές και με τη βοήθεια του Δημοτικού συμβουλίου, οι κάτοικοι δημιούργησαν τη Φιλαρμονική, η οποία μέχρι σήμερα μεγαλώνει και δημιουργεί νέους ορίζοντες για τους νέους του τόπου. Το 1955, η Φιλαρμονική του Δήμου Νέων Μουδανιών “Η ΜΟΥΣΙΚΉ”, έκανε την πρώτη της εμφάνιση την ημέρα της Παναγίας Κορυφινής.

Το 1979 ιδρύεται, με αγάπη και μεράκι για την έκφραση του πολιτισμού, ο πολιτιστικός σύλλογος Νέων Μουδανιών “Ο Φάρος”, ο οποίος λειτουργεί μέχρι και σήμερα, έχοντας τμήματα παραδοσιακού χορευτικού, χορωδίας και θεάτρου. Κατάφερε μέσα από τις προσπάθειες των μελών του να έχει πανελλήνια, αλλά και διεθνή καταξίωση και διακρίσεις σε χορωδιακά, χορευτικά και θεατρικά φεστιβάλ και διαγωνισμούς. Επίσης συμβάλει ενεργά στην διοργάνωση του Φεστιβάλ Θάλασσας και της Γιορτής της Σαρδέλας που πραγματοποιείται για μία εβδομάδα κάθε χρόνο στα Νέα Μουδανιά, τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου. Την τελευταία μέρα της γιορτής η παραλία της πόλης μετατρέπεται σε μια απέραντη ψησταριά, όπου ψήνονται τα ψάρια που ψαρεύτηκαν την προηγούμενοι, ενώ κάτοικοι και επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν σαρδέλα στη σχάρα και κρασί, με μουσική επένδυση παραδοσιακά τραγούδια και χορούς.

Μέρη και αξιοθέατα μπορεί για κάθε επισκέπτη

Στο Λαογραφικό Μουσείο Βιθυνίας, το παρελθόν συναντά το παρόν, καθώς εκτίθενται οικιακά σκεύη, αγροτικά εργαλεία, φορεσιές, φωτογραφίες από τη Βιθυνία της Μικράς Ασίας.

Δίπλα ακριβώς βρίσκεται το Μουσείο Αλιευτικών σκαφών και εργαλείων. Περιλαμβάνει αντικείμενα τα οποία χρησιμοποιούσαν οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας όταν ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Πρόκειται για εργαλεία αλιείας, ομοίωμα της παραδοσιακής αλιευτικής βάρκας “Μπουγιαντές”, μακέτες απεικόνισης τρόπων αλιείας, συλλογή ελληνικών οστράκων, πλήρης εξοπλισμός κατάδυσης και προβολές βίντεο για τους σφουγγαράδες της Καλύμνου και για την αλιεία του γαύρου σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα βυθού.

Ακόμη, αξίζει κάποιος να θαυμάσει το Μνημείο που είναι αφιερωμένο στις αλησμόνητες πατρίδες της Μικράς Ασίας και του Πόντου, το οποίο βρίσκεται στην παραλία των Νέων Μουδανιών και εγκαινιάσθηκε το 1998. Ένα εμβληματικό γλυπτό το οποίο απεικονίζει τη Μικρασιάτισσα Μάνα να κάθεται στη γη, συμβολίζοντας τη στιγμή που ήρθαν οι πρόσφυγες και την ανέχεια αυτού του εκδιωγμένου και βασανισμένου λαού. Το πρόσωπό της στραμμένο στη θάλασσα προς την κατεύθυνση των Μουδανιών της Μ. Ασίας φανερώνοντας τις γλυκές αναμνήσεις και πικρές απώλειες. Πίσω της στέκεται ένα μικρό παιδί με στραμμένο το κεφάλι του από αντίθετη κατεύθυνση, συμβολίζοντας την ελπίδα, το μέλλον εδώ στα Νέα Μουδανιά, τη νέα τους πατρίδα.

Σίγουρα ένας επισκέπτης από όποια πλευρά κι αν κοιτάξει, από όποιον λόφο ή θάλασσα μπορεί να δει το μεγάλο ναό του Αγίου Γεωργίου, στον οποίο ξεχωρίζει ένα από τα μεγαλύτερα καμπαναριά στην Βόρεια Ελλάδα.

Τέλος, δίπλα στη θάλασσα βρίσκεται το ανοιχτό Αμφιθέατρο Νέων Μουδανιών, χωρητικότητας 2.000 θέσεων, όπου τα καλοκαίρια πραγματοποιείται τα τελευταία 20 χρόνια το Φεστιβάλ Θάλασσας. Εκτός από τις θεατρικές παραστάσεις, τις συναυλίες με φόντο το Αυγουστιάτικο φεγγάρι, η εικόνα που αντικρίζουν οι θεατές είναι απερίγραπτη, δυτικά ο Όλυμπος και μπροστά τους το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.

Μια βόλτα στο δυτικό παραλιακό μέτωπο των Ν. Μουδανιών επιδρά χαλαρωτικά στους επισκέπτες, αλλά και τους κατοίκους, καθώς έχει μεταφερθεί ένα μεγάλο τμήμα της δραστηριότητας που αφορά την διασκέδαση και την ψυχαγωγία. Αρκετά μαγαζιά για να απολαύσεις τον ρόφημα ή το φαγητό δίπλα στο λιμάνι στη προκυμαία βλέποντας τον ήλιο να δύει πίσω από τα νερά του Θερμαϊκού. Ένας μεγάλος πεζόδρομος, δεντροφυτεμένος, οδεύσεις τυφλών, ποδηλατόδρομος, καθώς και επαρκής φωτισμός τις βραδινές ώρες.

Νέα Μουδανιά. Μια κωμόπολη προσφύγων, που σήμερα αποτελεί εμπορικό κέντρο, με σύγχρονους δρόμους, υπηρεσίες, πολιτιστικές εκδηλώσεις, χώρους διασκέδασης, αλλά και μαγευτικό φυσικό περιβάλλον. Ότι μπορεί να αναζητά κάποιος για να αποδράσει από μία μεγαλούπολη.

Κατερίνα Θώμου

*Ιστορικές πληροφορίες από το βιβλίο “Τριγυρίζοντας στις αναμνήσεις” του Στέλιου Ελαιοδώρου, το βιβλίο “Η Καλόλιμνος της Προποντίδος" της Γεωργία (Βούλα) Κ. Παπαδοπούλου και απο αφηγήσεις του παππού μου Απόστολου Μαστραπόστολου, που οι γονείς του ήρθαν απο τα παλαιά Μουδανιά.

halkidikifocus social

Twitter